Warszawa 30 lipca 2012 r.
25 lipca 2012 r. poseł Artur Dunin (PO) opublikował długo oczekiwany projekt ustawy o umowie związku partnerskiego, zatwierdzony przez prezydium klubu PO. Choć projekt ten przyznaje mniej uprawnień niż każdy z projektów popieranych przez Partnerstwo dla Związków (druki sejmowe nr 552- 555), to jego oficjalne przedstawienie cieszy nas – uchwalenie takiej ustawy rozwiązałyby część problemów osób pozostających w nieformalnych związkach różnopłciowych i jednopłciowych. Czekamy na jego złożenie w Sejmie. Liczymy, że będzie on procedowany wspólnie ze złożonymi już projektami.
Przeprowadzona analiza przedstawionego tekstu doprowadziła do następujących wniosków:
- projekt PO mówi o „umowie związku partnerskiego”, jednak umownie regulować można tylko stosunki majątkowe (na wzór majątkowych umów małżeńskich), reszta praw i obowiązków jest sztywno określona w ustawie, projekt PO przewiduje zatem identyczną konstrukcję jak projekty RP i SLD z druków sejmowych 552-553;
- projekt PO przewiduje ostrzejsze i niemożliwe do zweryfikowania, tak przez notariusza, jak i kierownika USC, przesłanki (m.in. wspólne mieszkanie, wspólne pożycie);
- projekt PO nadmiernie komplikuje procedurę zawarcia związku, a także obciąża osoby zawierające go u notariusza szeregiem zagrożeń (np. że notariusz uchybi terminom podanym w ustawie, co ma skutkować uznaniem związku za niezawarty);
- projekt PO zakłada, że w związku partnerskim będzie więcej wzajemnych obowiązków niż w małżeństwie (dodatkowy jest obowiązek „wsparcia materialnego i osobistego”);
- projekt PO, przewidując "partnerską wspólność majątkową", nie określa: czy do wspólności partnerskiej będą zaliczane też np.: wynagrodzenia, inne dochody, przedmioty nabyte tylko przez jedną z osób w związku, etc.;
- projekt PO przyznaje prawa do dziedziczenia „jak małżonkowie”, przy czym nabywa się je po roku trwania związku (uzasadnienie projektu nie wyjaśnia, czemu po 1 roku, a nie np. 6 miesiącach; tymczasem małżonkowie dziedziczą po sobie nawet po 1 dniu małżeństwa); ponieważ projekt PO nie nowelizuje kodeksu cywilnego, kwestia dziedziczenia jest de facto niedookreślona: nie wiadomo m.in., czy osoby w związku będą mieć prawo do zachowku oraz czy można je wydziedziczyć; projekt PO nie zmienia też ustawy o podatku od spadków i darowizn, co oznacza, że podatek wyniesie nawet 20% (małżonkowie – maksymalnie 7%), przy najniższej kwocie wolnej od podatku oraz braku zwolnień z podatku, jakie mają m.in. małżonkowie i niektórzy krewni przy dziedziczeniu mieszkań, ruchomości i pieniędzy;
- projekt PO nowelizuje 57 ustaw. Dziwi niekonsekwencja nowelizacji, np. nowelizacja ustawy o Policji – przy braku zmian w innych ustawach o służbach mundurowych, czy nowelizacja Prawa o notariacie – przy braku zmian w przepisach o adwokaturze i o radcach prawnych;
- projekt PO nie zajmuje się związkami obywateli polskich z cudzoziemcami;
- projekt PO nie zmienia ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, co oznacza utrzymanie wymogu uzyskania zgody sądu na wzajemny przeszczep między osobami w związku partnerskim;
- projekt PO jest napisany niestarannie, występuje w nim dużo literówek i błędów interpunkcyjnych, a w jednym z przepisów (art. 14 ust. 8) brakuje części zdania, przez co fragment ten pozbawiony jest sensu;
- uzasadnienie projektu jest zbyt ogólnikowe i wymaga uzupełnienia.
Powyższe wnioski nie wyczerpują uwag do projektu PO.
Żałujemy, że projekt PO został stworzony z pominięciem konsultacji ze stroną społeczną. Niestety odbiło się to na jego treści. Liczymy na to, że ten błąd zostanie naprawiony na dalszym etapie prac nad projektem PO; ufamy, że po niedawnym spotkaniu z Partnerstwem dla Związków Marszałkini Ewa Kopacz będzie pamiętała o przesłaniu projektu PO także nam do zaopiniowania.
Niezależnie od powyższych uwag cieszy nas fakt przedstawienia projektu. Liczymy na to, że nasze uwagi zostaną uwzględnione, a sam projekt zostanie w najbliższym czasie złożony do laski marszałkowskiej i rozpoczną się nad nim prace legislacyjne. Mamy również nadzieję na spotkanie z przedstawicielami i przedstawicielkami PO w celu omówienia przedstawionego projektu.
Z poważaniem,
Akcja Miłość Nie Wyklucza, Europejska Fundacja Prawa, Fabryka Równości, Fundacja Centra – kolektyw UFA, Fundacja Feminoteka, Fundacja Kultura dla Tolerancji, Fundacja MaMa, Fundacja na rzecz Różnorodności Polistrefa, Fundacja Replika, Fundacja "Pryzmat Różnorodności", Fundacja Przestrzeń Kobiet, Fundacja Wolontariat Równości, Grupa Inicjatywna ds. Związków Partnerskich, Grupa IRIS – Stowarzyszenie na rzecz osób o różnorodnych orientacjach psychoseksualnych i tożsamościach płciowych, Grupa Q Alternatywie, Instytut Podkarpacki, Lambda Bydgoszcz, Lambda Warszawa, Lambda Zielona Góra, nieformalna grupa Łódź Gender, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych – OPZZ, Porozumienie Kobiet 8 Marca, Queerowe Centrum Społeczne, Spółdzielnia Socjalna Warszawa - Hostel Emma, Stowarzyszenie Kobiet Konsola, Stowarzyszenie na Rzecz Kultury Różnorodności "bez!miar", Stowarzyszenie Otwarte Forum, Stowarzyszenie Na Rzecz Lesbijek, Gejów, Osób Biseksualnych, Osób Transpłciowych Oraz Osób Queer "Pracownia Różnorodności”, Stowarzyszenie Tęczówka, Stowarzyszenie na Rzecz Osób LGBT Tolerado, Trans-Fuzja, Fundacja na Rzecz Osób Transpłciowych, Grupa Wiara i Tęcza, Wyspa Kobiet, Zjednoczenie na Rzecz Żyjących z HIV/AIDS "Pozytywni w Tęczy", LGBT Business Forum
Organizacje zrzeszone w koalicji
Partnerstwo dla Związków
